Ε μπαμπά;
Η χορδή στο τόξο που θα τα βοηθήσουν να φτάσουν μακριά…
Ο κορμός του δέντρου που θα στηριχτούν, θα σκαρφαλώσουν και, ίσως, χαράξουν τα πρώτα τους σύμβολα…
Η βάρκα με την οποία θα φτάσουν σε άγνωστες παραλίες…
Κάποιες φορές, είμαστε επίσης η έμπνευσή τους (ή, έτσι, ευχόμαστε κρυφά μέσα μας να συμβαίνει), οι κωμικοί τους, κάποιες φορές η παρηγοριά τους…
Μπορούμε να είμαστε πολλά πράγματα για εκείνα. Γκαφατζήδες τερματοφύλακες, ατρόμητοι αστροναύτες, ερασιτέχνες ξυλουργοί, εμπειρικοί φυσιοδίφες, θεραπευτές λούτρινων, πειρατές, θαλασσοπόροι, παραμυθένια τέρατα, τρυφεροί Κουασιμόδοι, τα χέρια τους, τα πόδια τους...
Επίσης, είμαστε η τελευταία τους ελπίδα για ένα δεύτερο παγωτό στις δέκα το βράδυ, το οποίο για έναν παράξενο λόγο είναι πάντοτε πιο νόστιμο και πιο δροσερό από το παγωτό μιας κανονικότερης ώρας.
Κυρίως, την ώρα που όλος ο κόσμος γύρω τους γεμίζει αρνήσεις, μπορεί να γυρίσουν, να σε κοιτάξουν και να σου ζητήσουν από σένα την οριστική επιβεβαίωση πως τίποτα άλλο δεν μπορεί να γίνει.
- Ε μπαμπά, τι λες και εσύ;
- Κάτσε να δούμε τι μπορούμε να κάνουμε, δώσε μου το κουτί με τα εργαλεία…
Όταν τα παιδιά δεν φέρνουν την ευτυχία
Σύμφωνοι, στις διαφημίσεις κατά κανόνα οι γονείς είναι με ένα χαμόγελο από το ένα αυτί στο άλλο και τα παιδιά τρισευτυχισμένα. Ακόμα και στις διαφημίσεις που εμφανιζεται να υπάρχει κάποιο πρόβλημα ή κάποιο αρνητικό συναίσθημα, αντιμετωπίζεται με το Χ προϊόν που εμφανίζεται στο πιτς φιτίλι. Η ζωή όμως δεν είναι διαφήμιση και μια έρευνα υποστηρίζει πως ούτε ο ερχομός ενός παιδιού μοιάζει με το περιβάλλον μιας διαφήμισης. Αν έχεις αρνητικές σκέψεις όταν η συζήτηση πηγαίνει προς πάνες, μπιμπερό, κούνιες και καροτσάκια, αυτή η έρευνα θα σου δώσει επιχειρήματα:
Το δείγμα ήταν 2.016 Γερμανοί τους οποίους δύο ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Δυτικού Οντάριο και από το Ινστιτούτο Δημογραφικών Ερευνών Μαξ Πλανκ παρακολουθούσαν πριν αποκτήσουν παιδί. Τους ζήτησαν να βαθμολογήσουν στην κλίμακα 0-10 πόσο ικανοποιημένοι ήταν από τη ζωή τους, όπου το 0 όριζε την απέραντη δυστυχία και το 10 την απεριόριστη ευτυχία.
Έναν χρόνο πριν τη γέννηση του πρώτου τους παιδιού οι Γερμανοί του δείγματος δήλωσαν αύξηση στον βαθμό ικανοποίησης από τη ζωή τους, πράγμα μάλλον λογικό και αναμενόμενο, ο ερχομός ενός παιδιού προκαλεί προσδοκίες.
Έλα όμως που μετά ήρθε η απότομη προσγείωση στην πραγματικότητα που δεν έχει -μαντέψτε- σχέση με τις διαφημίσεις. Από τους ερωτηθέντες μόνο το 30% ανέφερε πως ο δείκτης ικανοποίησης (το 0-10 που λέγαμε πριν) δεν άλλαξε για τους ίδιους. Οι υπόλοιποι βαθμολόγησαν τη ζωή τους χαμηλότερα σε σχέση με την περίοδο πριν γίνουν γονείς.
Κατά μέσο όρο διαπιστώθηκε πτώση κατά 1,4 μονάδα και αυτό είναι πολύ, λένε οι δύο καθηγητές Rachel Margolis και Mikko Myrskylä (από το Δυτικό Οντάριο και το Μαξ Πλανκ αντίστοιχα) . Σε άλλες έρευνες, λένε, όπου καταγράφονται δυσάρεστες καταστάσεις όπως το διαζύγιο, η ανεργία ή ο θάνατος του συντρόφου η κατά μέσο όρο επιδείνωση του επιπέδου ικανοποίησης είναι μόνο μία μονάδα. Αυτό που προκύπτει από την έρευνα δηλαδή είναι πως ο ερχομός του παιδιού, η πατρότητα και η μητρότητα, είναι ό,τι χειρότερο μπορεί να σου συμβεί;
Έτσι φαίνεται, τουλάχιστον σύμφωνα με τη συγκεκριμένη έρευνα. Αναμενόμενο φυσικά πως όσο σημαντικότερη η επιδείνωση του δείκτη τόσο μειώνονται και οι πιθανότητες για δεύτερο παιδί. Όπως λένε οι δύο ερευνητές, ο κυριότερος λόγος που παρουσίασαν τόσο οι νέοι πατεράδες όσο και οι νέες μητέρες για να αιτιολογήσουν τη χαμηλότερη βαθμολογία που έδωσαν είναι ότι η ανατροφή ενός παιδιού είναι υπόθεση πλήρους, σχεδόν 24ωρης, απασχόλησης.
Στην Ελλάδα βέβαια λέμε πως κάθε αρχή και δύσκολη, ίσως παρόμοια παροιμία να μην υπάρχει στη Γερμανία. Μπορεί, επίσης, η πρώτη σκέψη να είναι πως η έρευνα αναδεικνύει τους λόγους για τους οποίους κάποιος πρέπει να συνεχίσει να χρησιμοποιεί αντισύλληψη, υπάρχει όμως και άλλη ανάγνωση. Τα ευρήματα δείχνουν πως το κράτος θα πρέπει να εξετάσει το ενδεχόμενο λήψης μέτρων που θα υποστηρίζουν τους νέους γονείς που πελαγοδρομούν πάνω από το νεογέννητο παιδί τους.
Επίσης, πριν βιαστούμε να βγάλουμε τα οποιαδήποτε συμπεράσματα, καλό θα είναι να περιμένουμε μερικούς μήνες. Το επόμενο κύμα της έρευνας αναμένεται σε περίπου έναν χρόνο οπότε θα δούμε αν η ζωή των νέων γονιών βελτιώθηκε ή όχι και, βέβαια, θα ήταν ενδιαφέρον αν έρευνες με το ίδιο θέμα διεξάγονταν και σε άλλες χώρες.
Να έχεις κάτι για να ζήσεις…
Απευθυνόμενος στον γιό του έχει γράψει ένα ποίημα, ίσως εξομολόγηση να είναι πιο σωστή περιγραφή, όπου ξεκινά με μια ερώτηση που τρία λεπτά αργότερα, στο τέλος,επαναδιατυπώνεται γιατί δεν υπάρχει ίσως καλύτερος τρόπος για να κλείσει αυτός ο δυνατός μονόλογος. Ξεκινά λοιπόν έτσι:
Ποιος είναι περισσότερο επικίνδυνος;
Εκείνος που δεν φοβάται να πεθάνει,
ή εκείνος που έχει βρει κάτι για να ζήσει;
Ομολογουμένως πρόκειται για εξαιρετική ερώτηση και λίγο πιο μετά, επαναλαμβάνεται στο δίλημμα ζωής-θανάτου κάπως διαφορετικά:
Θυμάμαι όταν του μίλησα πρώτη φορά από το τηλέφωνο, ήμουν σε μια παράσταση στο Τέξας και του είπα: Κάνω ό,τι καλύτερο μπορώ για να σε κάνω υπερήφανο
Πιθανότατα δεν είχε ιδέα για το τι έλεγα,
Αλλά απάντησε:
Σε αγαπώ
Και έκλαψα
Ζω
Εσύ μπορεί να μη φοβάσαι να πεθάνεις
Αλλά εγώ βρήκα κάτι για να ζήσω
Και αυτό είναι ένα επικίνδυνο κίνητρο
Η εξομολόγηση, ο μονόλογος, το ποίημα του Harold Green είναι κομμάτι της ιστορίας του Σικάγο, καθώς ο καλλιτέχνης το ερμήνευσε στην τελετή ορκωμοσίας του δημάρχου της πόλης, του Rahm Enanuel, το 2015, όπου το είπε έτσι:
An Irish Dad in Greece...
Γνώρισα τον Ντέμιαν (Damian Mac Con Uladh) μέσα από το Twitter το καλοκαίρι του 2011 κατά τη διάρκεια των μεγάλων διαδηλώσεων στο Σύνταγμα. Με είχε εντυπωσιάσει ο τρόπος που μετέδιδε τα γεγονότα με ψυχραιμία και μαχητικότητα. Σύντομα κατάλαβα ότι ήταν ένας έμπειρος δημοσιογράφος της «αγγλοσαξωνικής» σχολής που γνώριζε καλά τα ελληνικά πράγματα. Δεν μπορούσα όμως να φανταστώ ότι ζούσε στην Ελλάδα και μάλιστα στην Κόρινθο.
Τον συνάντησα από κοντά τον Ιανουάριο του 2013 στην «Ελευθεροτυπία», είχε μόλις αναλάβει την αγγλόφωνη έκδοση του Enet.gr. Συνεργαστήκαμε στα εύκολα και λίγο αργότερα, στα δύσκολα που ακολούθησαν. Με εντυπωσίαζε ο τρόπος που σκεφτόταν ως δημοσιογράφος αλλά και ως πολίτης. Μιλούσαμε αρκετά. Για την Ελλάδα, την Ιρλανδία, την κρίση, την ιστορία, τα παιδιά μας. Ο Ντέμιαν ξέρει να διηγείται ιστορίες αλλά και η δική του ιστορία έχει εξαιρετικό ενδιαφέρον. Κάπως έτσι αποφάσισα να του πάρω συνέντευξη ως μπαμπάς από μπαμπά…
-Πότε ήλθες πρώτη φορά στην Ελλάδα και πως αποφάσισες να μείνεις;
Ηλθα πρώτη φορά το καλοκαίρι του 2001 με την Φαίδρα, την ελληνίδα φίλη μου –που μετά από πέντε χρόνια έγινε γυναίκα μου- και τα επόμενα χρόνια ερχόμασταν για μία ή δύο εβδομάδες κάθε φορά. Τότε ζούσαμε στο Βερολίνο κάνοντας το διδακτορικό μας στην Ιστορία. Ηταν τον παγωμένο χειμώνα του 2004 όταν αποφασίσαμε να φύγουμε για Ελλάδα και νε μείνουμε εκεί για ένα δύο χρόνια. Τελικά μείναμε για πάντα!
-Πόσο εύκολο ήταν να βρεις δουλειά σαν δημοσιογράφος εκείνη την εποχή; Και που;
Η δημοσιογραφία ήλθε αργότερα. Η πρώτη μου δουλειά ήταν σε μια επιχείρηση που εξέδιδε εκπαιδευτικό υλικό για εκμάθηση της αγγλικής γλώσσας. Δούλεψα εκεί για ενάμιση περίπου χρόνου και μετά αποφάσισα να δουλέψω σαν ελεύθερος επαγγελματίας για ένα διάστημα. Ξεκίνησα να δημοσιογραφώ την άνοιξη του 2008 όταν με προσέλαβαν στην Athens News. Αρχικά, η δουλειά μου ήταν η επιμέλεια των βιβλίων που εξέδιδε η Athens News αλλά πολύ σύντομα άρχισα να γράφω στην εφημερίδα, πρώτα αντικαθιστώντας συναδέλφους που έλειπαν και αργότερα ως τακτικός συντάκτης.
-Και μετά, έγινες μπαμπάς!
Ναι. Παντρευτήκαμε τον Αύγουστο του 2006. Ο Κίμωνας γεννήθηκε τον Οκτώβριο του 2009 λίγες ημέρες αφού ήλθε στην εξουσία το κόμμα του «λεφτά υπάρχουν». Ο Ιάσωνας αφίχθη τον Ιούνιο του 2011 μέσα στις μεγάλες διαδηλώσεις των «Αγανακτισμένων» στο Σύνταγμα και το δεύτερο κύμα των μέτρων λιτότητας. Είναι τα παιδιά της κρίσης. Τον ίδιο μήνα ξεκίνησα να γράφω και στους Irish Times. Ηταν ένα δύσκολος Ιούνιος!
-Πως είναι να μεγαλώνεις παιδιά που γεννήθηκαν μέσα στην κρίση;
Το γεγονός ότι δουλεύουμε ακόμη και οι δύο κάνει τη διαφορά. Μπορούμε ακόμη και τους παρέχουμε ό,τι χρειάζονται και αυτό είναι το πιο σημαντικό. Δεν έχουμε κάνει κάτι ιδιαίτερο για τα παιδιά μας λόγω κρίσης. Απλά κάνουμε ό,τι μπορούμε εδώ στην Κόρινθο που ζούμε και δεν νομίζω ότι θα κάναμε και κάτι περισσότερο πριν την κρίση. Μάλλον τίποτα. Γενικά είμαστε αντικαταναλωτικοί και δεν ξοδεύουμε αν δεν υπάρχει ανάγκη. Μάλιστα έχουμε καταφέρει να κάνουμε οικονομία ψωνίζοντας ρούχα αλλά και μωρουδιακά, ακόμη και πάνες, μέσω internet από το εξωτερικό. Προτιμώ να ξοδεύω τα χρήματά μου στην Ελλάδα αλλά όταν οι τιμές είναι λογικές.
-Πέρα από την κρίση, πως είναι να μεγαλώνεις δύο ελληνο-ιρλανδεζάκια. Εχετε βρει την ισορροπία ανάμεσα στις δύο κουλτούρες ή τελικά το μόνο που έχει σημασία είναι η ισορροπία μέσα στην οικογένεια;
Βιολογικά μιλώντας τα αγόρια μου είναι 50-50 ελληνο-ιρλανδοί αλλά στην πραγματικότητα είναι 90% Ελληνες αφού είμαι ο μόνος Ιρλανδός με τον οποίο έρχονται σε επαφή καθημερινά. Εχω ιρλανδούς φίλους όμως δεν συνατιόμαστε πολύ συχνά αφού αυτοί μένουν Αθήνα κι εμείς στην Κόρινθο. Βεβαίως τα παιδιά έχουν και ιρλανδική οικογένεια αλλά την έχουν δει μόνο μία φορά, τα περασμένα Χριστούγεννα όταν πήγαμε για δύο εβδομάδες στην Ιρλανδία.
- Εχεις αρχίσει να τους μιλάς για την ελληνική και την ιρλανδέζικη ιστορία;
Εχουν μάθει μερικά πράγματα για την ιστορία από εμάς αλλά και στα νήπια. Ο Κίμωνας έχει μια μικρή εμμονή με την ιδέα του «πολέμου» και κάθε που ακούει τη λέξη στις ειδήσεις, στην τηλεόραση λέει πως υπεύθυνος είναι ο …Μουσολίνι. Ο Ντούτσε. Απλά θυμάται ότι έχει ακούσει στη γιορτή του «ΟΧΙ», στις 28 Οκτωβρίου και το κολλάει παντού: στην Ουκρανία, στη Συρία…
- Πατρότητα στην Ιρλανδία και στην Ελλάδα, Υπάρχουν διαφορές;
Δύσκολο να απαντήσω αφού δεν έχω υπάρξει πατέρας στην Ιρλανδία. Γενικά όμως δεν πιστεύω πως υπάρχει «Ιρλανδός πατέρας» και «Ελληνας πατέρας». Η πατρότητα έχει να κάνει με την προσωπικότητα του καθενός κι όχι με την εθνικότητα.
-Υπάρχουν κάποιες ιδιαίτερες δυσκολίες που αντιμετωπίζουν, εν μέσω κρίσης, οι οικογένειες με παιδιά στην Ιρλανδία σε σύγκριση με την Ελλάδα;
Το μεγάλο πρόβλημα για τους ιρλανδούς γονείς είναι το κόστος παιδικών σταθμών και νηπιαγωγείων που είναι όλα ιδιωτικά. Ένα κόστος που ξεπερνάει τα 1.000 ευρώ το μήνα για κάθε παιδί και είναι πραγματικά αφόρητο. Από την άλλη πλευρά παρά το ότι οι παππούδες και οι γιαγιάδες ενδιαφέρονται για το μεγάλωμα των παιδιών δεν βοηθούν στο βαθμό και την έκταση που το κάνουν οι έλληνες παππούδες. Και υπ’ αυτή την έννοια οι γονείς έχουν μεγαλύτερες ευθύνες και βάρη εκεί.
-Κατά πόσο πιστεύεις ότι τα παιδιά επηρεάζονται από την κρίση; Τι κάνεις γι’ αυτό; Τους εξηγείς την κατάσταση;
Δεν μιλάμε μαζί για το θέμα. Είναι ακόμη πολύ μικρά. Ο Κίμωνας καμιά φορά ρωτάει ποιος είναι αυτός όταν βλέπει πολιτικούς στην τηλεόραση. Τις περισσότερες φορές του λέω ποως είναι ένας «κακός άνθρωπος».
-Τους λες ιρλανδέζικα παραμύθια; Τους τραγουδάς;
Είναι ένα ιρλανδέζικο τραγούδι που τους αρέσει να το ακούν πριν κοιμηθούν. Λέγεται "The Fields of Athenry" και μιλάει για την πείνα και τη μαζική μετανάστευση Ιρλανδών στην Αυστραλία. Εχουν καταλάβει λίγο την ιστορία αλλά δεν έχω μπει στις λεπτομέρειες. Τον περασμένο Μάιο είχα πάει στο νηπιαγωγείο του Κίμωνα και μίλησα για την Ιρλανδία –μετάφραζε η Φαίδρα- και τους άρεσε πολύ. Η ιστορία που τους αφηγήθηκα μιλούσε για ένα νησί που οι κάτοικοί του μένουν νέοι για πάντα. Αρεσεσταπαιδιά. Το πρόβλημα με την ιρλανδέζικη μυθολογία είναι ότι έχει πολύ γι αυτό πολλές ιστορίες τις αφήνω για αργότερα.
- Μιλάτε και στις δύο γλώσσες στο σπίτι;
Ναι. Εγώ μιλάω αγγλικά και η Φαίδρα ελληνικά. Επίσης βλέπουν πολλές τηλεοπτικές σειρές που είναι στα αγγλικά. Μία από αυτές είναι ο «Τόμας, το τραινάκι», όταν λοιπόν παίζουν με τα τραίνα τους μιλούν αγγλικά. Μιλούν ελληνικά όμως όταν παίζουν με τα Lego!!!
- Μαγειρεύετε μαζί; Ελληνική ή ιρλανδέζικη κουζίνα;
Κυρίως ελληνική… Είναι καλύτερη!
- Τα υπέρ και τα κατά του να μεγαλώνεις τα παιδιά σου στην Ελλάδα και μάλιστα εκτός Αθηνών;
Στα υπέρ είναι ο καιρός. Οι παραλίες που είναι κοντά και δίνουν μία λύση για το καλοκαίρι. Το μεγάλωμα των παιδιών έχει μικρότερο κόστος απ’ ότι στην Ιρλανδία. Το ότι η Κόρινθος είναι μια πόλη φιλική στους πεζούς κι έτσι μπορούμε να κάνουμε βόλτες στο κέντρο και όχι μόνο…
Στα αρνητικά είναι πως ενώ στην Κόρινθο μπορείς να κάνεις βόλτες πεζός, σε πολλά σημεία τα πεζοδρόμια είναι πολύ στενά. Δεν υπάρχουν πολλοί χώροι για παιδιά ενώ οι παιδικές χαρές και οι παιδότοποι είναι περιορισμένοι.
- Τι σκέφτεσαι για το μέλλον τους; Τα βλέπεις να μένουν Ελλάδα ή οπουδήποτε αλλού στο εξωτερικό;
Πάντα υπάρχει στο πίσω μέρος του μυαλού σου η σκέψη για το αν είσαι στο σωστό μέρος για εσένα και για εκείνα. Στην πραγματικότητα όμως όπου κι αν ζεις υπάρχουν τα αρνητικά και τα θετικά. Αλλού το γρασίδι είναι πάντα πιο πράσινο από το δικό σου, όμως είναι καλύτερα να προσπαθείς με ο,τι έχεις.
- Πως κρίνεις τα ελληνικά σχολεία και τους δασκάλους;
Η γυναίκα μου είναι δασκάλα κι έτσι δεν μπορώ να είμαι πολύ επικριτικός. Ο Ιάσωνας πηγαίνει σε δημόσιο παιδικό σταθμό. Εκεί κάνουν ό,τι καλύτερο μπορούν και του αρέσει πολύ. Το κόστος είναι ασήμαντο σε σχέση με το τι πληρώνουν οι φίλοι μου στην Ιρλανδία. Μπορεί εκεί οι παιδικοί σταθμοί να έχουν καλύτερο εξοπλισμό και περισσότερες δραστηριότητες αλλά και πάλι το κόστος τους δεν δικαιολογείται.
Τα αγόρια δεν έχουν πάει ακόμη κανονικό σχολείο και η αλήθεια είναι ότι το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα με προβληματίζει. Ολοι ξέρουμε τα προβλήματά του και η κοινωνία έχει δεχτεί να στέλνουμε τα παιδιά το πρωί στο σχολείο και το βράδυ στο φροντιστήριο, πράγμα εντελώς ηλίθιο. Η εκπαίδευση στην Ελλάδα θα έπρεπε να είχε αλλάξει και εκσυγχρονιστεί εδώ και πολλά χρόνια και η κοινωνία θα πρέπει να κατηγορεί τον εαυτό της για το γεγονός ότι δεν έγινε κάτι τέτοιο.
- Τι ονειρεύεσαι για τα παιδιά σου;
Να μπορούν να αποφασίζουν για τον εαυτό τους και να είναι ευτυχισμένα με ό,τι επιλέξουν να κάνουν στη ζωή τους.
- Ποιο είναι το καθήκον μας απέναντί τους ως γονείς και πολίτες;
Η αλλαγή ξεκινάει από τα μικρά πράγματα. Είναι εύκολο να φωνάζεις για αλλαγή στην κορυφή όμως είναι πολύ πιο δύσκολο να αλλάζεις τον τρόπο που ζεις μέρα με την ημέρα. Αν οι άνθρωποι επικεντρώνονταν στο να αλλάζουν τα πράγματα που μπορούν να αλλάξουν ο κόσμος μας θα γινόταν πολύ καλύτερος.
Συνέντευξη στον Αντρέα Παναγόπουλο
Ο Warren Farrell μιλάει για τους ρόλους των φύλων
"Ελάχιστα έχει εξεταστεί η δυναμική των γυναικών για καλές επιδόσεις στην εργασία και η δυναμική των ανδρών στη βοήθεια στην ανατροφή παιδιών. Και, δυστυχώς, αυτή η τάση μας να μην εξετάζουμε αυτά τα θέματα προκαλείται από την πίστη ότι οι άνδρες κερδίζουν 1 δολάριο για κάθε 77 σεντς που κερδίζουν για την ίδια εργασία οι γυναίκες" Ο Warren Farrell μιλάει για την πατρότητα και τους ρόλους των φύλων....
“Women’s potential for doing well in the workplace and men’s potential for helping to raise children effectively is minimally examined. And unfortunately our tendency to not examine that is perpetuated by the belief that men earn a dollar for each 77 cents women earn for the same work,”
By Spencer Parts PRINCETON — The potential for reversal of traditional male-female roles is enormous, and unexpected. That was the message on gender roles from activist and author Warren Farrell, who spoke to Princeton University students at the American…
Read more
